Geliş, ortaya çıkış sebepleri anlamlarına gelir. Tekili Sebebü’l vürüd’dur. Bu ilim dalı hadislerin söyleniş sebepleri, hangi ortamlarda, ne amaçla söylendiklerini araştırır.
Bu konuda yazılıp günümüze ulaşan en önemli iki eser:
1- Suyuti nin el-Lüma fi Esbabi Vürüdi’l Hadis’i.
2- İbn Hamza el-Hüseyni’nin el-Beyan ve’t-Ta’rif fi Esbabi Vürüdi’l Hadis isimli eseri.
HADİS TENKİDİNİN TEMEL İLKELERİ:
1- Hadis verenin, haber verdiği olaya tanık olup olmadığının, doğru algılama konusunda bir engel bulunup bulunmadığının, haberi doğru olarak aktarmasını engelleyecek herhangi bir neden, engel veya kusur bulunup bulunmadığının araştırılması.
2- Haberin başka kaynaklardan te’kidi yani aynı haberi veren başka kaynaklar olup olmadığının araştırılması, varsa ikisinin karşılaştırılması.
Başka kanallarla araştırmaya i’tibar denir.Yine hadis ilminde kendisinden sadece bir kişinin rivayette bulunduğu, bir kişi dışında ravisi olmayan hadis ravilerine güvenilmez. Bu tür ravilere Mechülü’l-Ayn denir.
Hadisin farklı kanallardan toplanmasına cem’u’t-turuk, bu kanalların karşılaştırılmasına muazara denir.
3-Bize ulaşan bir haber değişik kaynaklardan gelmiş olsa da haberin doğruluğu için haberin içeriğine de dikkat ederiz.
Hadis İlim’ni bize tanıtan ve olmazsa olmaz olan 52 kadar hadis ilminden sadece 8 tanesini sizlere özet olarak tanıtmaya çalıştık. Bu ilimler üzerine yazılmış kitapların bazılarının isim ve yazarlarının adlarını verdik. Gayemiz hadis araştırıcılarının dikkatini çekmekti.
Kafirlerin inkarlarını herhangi bir sebep ile alıp bize ilim diye yutturma hatasına kapılan veya bile bile inkarcılığa saplananların da dikkatlerini çekmek istedik. Hadis üzerine Allah bize ne verdi ise, yazmaya ve söylemeye devam edeceğiz. Gerisi bu konunun muhataplarını ilgilendirir.
